H3k* komt binnen. Bij de deur krijgt elke leerling een opdrachtenblad mee. Op SOM staat als huiswerk "kijk op de ELO". Daar staat een planner met een korte beschrijving van de les, en het huiswerk dat daarvoor gedaan moet zijn. Zo kan Jessika* vooruit werken. En ben ik af van het gedoe "het stond niet op SOM".
Stefan* staat wat onzeker naast me "moesten we nou opgave 9 t/m 16 maken of 17 t/m 20? Want vorige les hebben we opgave 14 besproken, daarbij stond als huiswerk 9 t/m 16, maar als we het al besproken hebben hadden we het toch al moeten maken?" Mijn hart maakt een klein vreugdedansje. ("Het was 9 t/m 16 voor vandaag. Wat heb je gedaan? Oh wat goed, heb je t/m 20 al af!") "Mag ik het werk voor de volgende les dan ook alvast aftekenen?". Tuurlijk.
Uit mijn ooghoek zie ik het groepje meisjes rond Alicia* achterin het lokaal met de schermen van hun mobieltjes naar elkaar wijzen. "Jongens, ga zitten, mobieltjes in de tas!" Ik zet op het bord "blad maken, t/m 20 maken, aftekenen t/m 16". Een aantal leerlingen gaat driftig aan het schrijven: ze schrijven de antwoorden van het huiswerk nog snel over van een ander. Nou ja, dan zijn ze ook met de lesstof bezig. ("Alicia, telefoon weg!") Ik wijs op het uitgedeelde blad met opdrachten: welke scheidingsmethode gebruik je om koffie(drank) uit koffiebonen te maken, zout uit zeewater te winnen, drinkwater uit zeewater te maken,… Op classroomscreen.com zet ik de timer aan op 7 minuten. "OK jongens, de eerste drie…als het alarm kan je de beurt krijgen, denk er aan: leg uit!". Stefan herkent opgave 17 in het blad. Ik geef hem een knipoog en houd mijn vinger voor mijn lippen: niet verklappen. Ik zet een leerlingkiezer (zie classroomscreen.com) op het scherm klaar.
Een paar weken terug heb ik een huiswerkcijfer aangekondigd voor deze laatste periode: je hebt een 10, als je steeds af laat tekenen wat je af moet hebben houd je die ook. Alicia riep "Maar…dan moet ik aan het werk!". Inderdaad. Ik loop rond door de klas met demonstratief mijn aftekenlijst en "Like" stempel in de hand, intussen kijk ik wat ze doen als voorbereiding op de uitleg die volgt. Mehmet die zich het liefst verstopt: "Mevrouw, u heeft mijn werk nog niet gezien". Ik zet met een groot gebaar een Like in zijn schrift. Nudging heet dat. De omgeving zó aanpassen dat onwillekeurig gewenst gedrag vertoond wordt. En ik kan nu belonen, "Like"n, complimenteren. Vreugdedansjes, elke les weer.
"Huiswerk maken begint vaak met instagram en eindigt met grappige kattenfilmpjes". Op de studiewijzer zet ik regelmatig (bijvoorbeeld met de vraag: leg uit of dit een vloeistof is) een link: een grappig kattenfilmpje, of iets serieus. The element of surprise…(Hè?). En nudging: nieuwsgierigheid leidt ze soms tot iets grappigs, maar soms ook tot iets leerzaams…
*Alle namen zijn gefingeerd. Enige overeenkomst met bestaande personen is een opzettelijk toeval.