leerdoelen Zouten
leerdoelen
de leerling kan...
Aan de hand van de opbouw van een ionrooster uitleggen dat:
- vaste zouten geen stroom geleiden, maar gesmolten of opgeloste zouten wel, doordat de ionen in deze toestand vrij kunnen bewegen.
- de smelt- en kookpunten van zouten hoog zijn door de de elektrostatische aantrekkingskracht tussen de ionen
- zouten oplossen omdat de ionen omringd worden door moleculen van het oplosmiddel
De verhoudingsformule van een zout afleiden uit de naam, of de IUPAC naam afleiden uit de verhoudingsformule.
Een oplosvergelijking, indammpvergelijking of neerslagvergelijking opstellen zonder tribune-ionen.
Kwalitatieve analyse met zoutoplossingen uitvoeren.
Redeneren over de oplosbaarheid van een zout in relatie tot het gebruik ervan.
begripsproblemen
micro - macro
Het verklaren van stofeigenschappen gebeurt in de scheikunde vooral op MICRO-niveau. Dus: de interactie tussen de deeltjes in een stof leidt tot de stofeigenschap. Het schakelen tussen macro (=zichtbaar) en micro (=model) is voor veel leerlingen heel lastig. Als je dit expliciet maakt en veel oefent wordt het makkelijker.
vergelijkingen
De zuivere stof natriumchloride bestaat uit twee soorten deeltjes: natriumionen en chloride-ionen. Veel leerlingen denken daardoor dat natriumchloride uit twee STOFFEN bestaat (dus: een mengsel is!). De oplosvergelijking geeft aanleiding tot deze verwarring, tot nu toe hebben leerlingen in vergelijkingen alleen STOFFEN gezien, nu gaan we dus op een ander niveau kijken. Maak dit expliciet!
In reactievergelijkingen noteer je alleen wat er reageert. Maar dat betekent hier dat je tribune-ionen, een deel van de stof dus, weg moet laten.
oplosbaarheid
Het gebruik van de oplosbaarheidstabel krijgt meer aandacht van de leerlingen dan de inhoud. Dus bij het opstellen van redenaties die te maken hebben met de oplosbaarheid maken leerlingen nauwelijks gebruik van vaktaal.
leerlingtaal
Eigenlijk is het enige vakbegrip dat de leerlingen goed moeten leren gebruiken oplosbaarheid.
Een voorbeeld van leerlingtaal: "Zilver kan slecht oplossen met chloor dus zie je een neerslag".
Hier is het gebruik van vaktaal extra belangrijk als een leerling uitleg geeft, maar ook als je zelf uitleg geeft. In het tabellenboek staat "oplosbaarheid", dus moet de uitleg gaan over de oplosbaarheid van zilverchloride. En de notie dat er zilverionen en chlorideionen bij deze reactie betrokken zijn.
Bij het formuleren van uitleg speelt de oplosbaarheid van een zout vrijwel altijd een rol. Oefen hiermee bijvoorbeeld in de werkvorm uitleggen.